“Chúng ta đang có 2 văn bản đều có tên: Hà Nội 36 phố phường, thực ra là 2 bài thơ - đúng hơn là hai bài vè - đều có tên là Hà Nội 36 phố phường. Một bản kể: Phồn hoa thứ nhất Long thành/36 phố rành rành chẳng sai… Bản kia cũng là Hà Nội 36 phố phường nhưng lại kể: Phồn hoa thứ nhất Long Thành/Phố giăng mắc cửi chạy quanh bàn cờ…
Vinh trần – Anh Thám tử bao nhiêu tuổi
Tính đến hiện tại, anh chàng Vinh Trần hay cộng đồng mang hay gọi là Anh Thám Tử đã bước qua tuổi 27.
Với những thông tin trên, chắc hẳn bạn đã biết hơn về Anh thám tử là ai? Cũng như sự nghiệp của Anh thám tử Vinh Trần rồi nhỉ? Nếu muốn thêm nhiều thông tin từ người nổi tiếng thì hãy theo dõi giaoducphanthiet.edu.vn ngay!
Tháng 6/2006, tôi được một lãnh đạo Đảng giao nhiệm vụ xây dựng đề cương nghiên cứu về đổi mới chính phủ - vấn đề mà tôi và các đồng nghiệp đã tự nghiền ngẫm từ nhiều năm trước đó.
Trong thời kỳ bao cấp, nền kinh tế Việt Nam giống như một tập đoàn kinh tế, Chính phủ phải điều hành, chỉ đạo trực tiếp đến từng xí nghiệp. Do vậy lúc đó Việt Nam có tới hơn 40 bộ và cơ quan ngang bộ, cùng khoảng 20 tổ chức trực thuộc Chính phủ. Chuyển sang nền kinh tế thị trường, cơ cấu này không còn phù hợp và đã cản trở không nhỏ đến tiến trình cải cách.
Cải cách kinh tế và cải cách hành chính luôn phải song hành, giống như đôi chân con người khi bước đi: chỉ nhấc một chân thì không thể tiến xa. Nhận thức được điều này, nhiều đề xuất liên quan đến cải cách hành chính đã được các cơ quan, mà trước hết là Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), đưa ra trong những năm cuối thập kỷ 1990. Việc ban hành Luật Doanh nghiệp 1999 và cắt bỏ nhiều giấy phép kinh doanh (bắt đầu từ 2000) không chỉ tạo điều kiện hiện thực hóa quyền tự do kinh doanh của người dân đã được hiến định, mà còn là biện pháp quan trọng trong tiến trình cải cách hành chính ở Việt Nam. Nhưng tiếc là chúng ta không tận dụng để xóa bỏ bớt nhiều nhiệm vụ của cơ quan nhà nước thông qua hủy bỏ giấy phép để từng bước đổi mới bộ máy quản lý.
Chức năng nhiệm vụ của Nhà nước là cơ sở quan trọng cho việc xác định cơ cấu bộ máy của Chính phủ. Sự khác biệt giữa các mô hình phát triển trên thế giới chính là sự khác biệt về vai trò, chức năng nhiệm vụ của nhà nước ở các quốc gia. Để dễ hình dung, tôi lấy ví dụ đơn giản. Đức là quốc gia không thu học phí đại học, bởi họ coi giáo dục đại học là việc của nhà nước, nhà nước phải chi tiền. Vì thế, hệ thống đại học công ở Đức rất mạnh. Mỹ cho rằng, giáo dục đại học là trách nhiệm có thể san sẻ cho tư nhân, nhà nước không nhất thiết phải "ôm" hết. Hệ thống trường tư của Mỹ nhờ đó nổi tiếng hàng đầu thế giới.
Để xác định đúng vai trò, chức năng nhiệm vụ của nhà nước, cần trả lời chuỗi câu hỏi sau:
Việc này nhà nước có cần phải làm không? Nếu không thì bỏ ngay.
Việc này nhà nước cần làm nhưng có tiền để làm không? Nếu không thì tạm hoãn đến khi có đủ điều kiện.
Việc này nhà nước cần làm, có tiền để làm, thì có cần một cơ quan tổ chức nào của nhà nước trực tiếp làm không? Nếu không thì có thể giao cho tư nhân đấu thầu thực hiện.
Việc này nhà nước cần làm, có tiền làm, cần một tổ chức nhà nước đảm nhận nhưng trung ương có phải trực tiếp thực hiện không? Nếu không nhất thiết thì giao cho cấp dưới (tỉnh, huyện, xã).
Ôm quá nhiều vai trò, lại không thể làm tốt bằng tư nhân ở một vai trò nào đó, nhà nước sẽ tự gây tổn hại đến uy tín của mình. Trong khi, mạnh dạn cắt bỏ những đầu việc không cần thiết để tập trung vào nhiệm vụ cốt lõi, nhà nước sẽ giảm được bao nhiêu cơ quan, tổ chức, vừa đỡ cồng kềnh, vừa đảm bảo phụng sự tốt nhất cho người dân.
Về mặt pháp lý, chức năng nhiệm vụ của Nhà nước được xác định ở Hiến pháp, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, ở các Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ của các bộ, cơ quan ngang bộ và cơ quan trực thuộc Chính phủ, sau đó được cụ thể hóa ở các quyết định của bộ trưởng về chức năng, nhiệm vụ của các cục, vụ, viện. Tiếp theo, nó thể hiện ở các văn bản quy định chức năng, nhiệm vụ các phòng ban và cuối cùng là ở bản mô tả nhiệm vụ của từng cá nhân.
Năm 2011, nhóm nghiên cứu CIEM đã thu thập nội dung chức năng nhiệm vụ của hơn 20 bộ trong các Nghị định liên quan, thu được hơn 100 trang A4, cỡ chữ 12, tương đương vài trăm nghìn đầu việc Nhà nước phải làm, chỉ ở riêng cấp bộ. Chúng tôi biết rằng mình không đủ sức để thu thập tiếp các văn bản pháp quy dưới Nghị định.
Như vậy, nếu không rà soát để cắt bỏ bớt chức năng nhiệm vụ, thì việc sáp nhập chỉ mang tính cơ học. Giảm người mà không giảm việc, chất lượng dịch vụ công chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng. Chưa kể, khi tình trạng dôi dư nhân sự diễn ra trên quy mô rộng, rất khó để đảm bảo tính minh bạch của quá trình cắt giảm.
Làm sao để xác định ai sẽ được giữ lại và ai phải ra đi. Không làm cẩn trọng việc này, sẽ xuất hiện một cuộc "chạy để ở lại". Quá trình hợp nhất các bộ nhất thiết phải đi kèm với việc rà soát, giữ lại các nhiệm vụ nòng cốt, và cắt giảm các chức năng mà nhà nước không cần đảm nhận, có thể chuyển giao cho tư nhân. Có nhiệm vụ cụ thể thì sẽ đưa ra được yêu cầu chi tiết về năng lực trong việc tuyển chọn người ở lại và thu nạp người mới.
Khi tạo được hệ thống nguyên tắc và tiêu chí rõ ràng như vậy, bộ máy sẽ tự vào guồng mạch lạc, minh bạch, hạn chế tình trạng "đục nước béo cò" trong cuộc "cách mạng hành chính".
Các cuộc họp ở nhiều bộ ngành hiện nay mang nặng tâm tư, nỗi lo của cán bộ, công chức trước nguy cơ giảm biên chế. Đó là điều dễ hiểu và cần được chia sẻ. Nhưng không thể tiếp tục duy trì cỗ máy mà 9-10 người dân phải nuôi một người hưởng lương ngân sách. Nhà nước phải có giải pháp ra sao để yên lòng đội ngũ công chức bị đào thải?
Thực tế, Việt Nam đã trải qua vấn đề tương tự khi đóng cửa hàng loạt xí nghiệp quốc doanh vào đầu những năm 1990. Việc bù đắp (dù có thể chưa thỏa mãn) cho những người bị mất việc nên ở mức đủ để họ tạm an lòng. Ví dụ trả cho họ một khoản tương đương với bao nhiêu % tiền lương nhất định theo tuổi hưu, có hạn định mức trần. Tổng số tiền dù lớn nhưng sẽ trở nên rất nhỏ nếu so với hiệu quả của việc tinh gọn và nâng cao hiệu quả bộ máy quản lý nhà nước.
Trong gần hai chục năm nghiên cứu cách tổ chức, đổi mới bộ máy nhà nước, chính phủ, chúng tôi từng có những lúc rất nản trước trạng thái "cách mạng hành chính nửa vời". Nhưng khoảng hai tháng nay, tôi có niềm tin trở lại.
Trong hoạch định chính sách, có hai từ khóa rất quan trọng: "làm được" và "được làm". Với tri thức và năng lực của mình, người Việt "làm được" nhiều việc; giả sử việc gì không làm được, có thể thuê chuyên gia nước ngoài. Nhưng "được làm" mới khó. Tôi "làm được" mà không "được làm" thì tôi cũng trở nên vô dụng. "Được làm" là trạng thái quyết tâm, "bật đèn xanh" từ cấp cao nhất. Lịch sử đất nước cho thấy, cuộc cải cách nào khởi nguồn từ sự "được làm" từ trên xuống, cuộc cải cách đó thắng lợi, chẳng hạn như Đổi Mới năm 1986, "cởi trói" cho kinh tế tư nhân những năm 1990...
Chỉ có hai điều tôi còn băn khoăn.
Thứ nhất là lộ trình thực hiện quá gấp. Thời hạn quý 3/2025 là khoảng thời gian quá ngắn để hoàn tất khối lượng công việc đồ sộ như vậy.
Thứ hai, tôi cho rằng, cần có một cơ quan tham mưu, có vai trò điều phối chính sách giữa các bộ ngành. Một bộ, ngành khi đưa ra chính sách có thể xung đột với chính sách của bộ, ngành khác, thậm chí cản trở sự phát triển của ngành khác. Vậy phải có bộ phận nào đó rà soát, giúp cho chính phủ triệt tiêu sự chồng chéo và tham mưu các giải pháp tối ưu, đảm bảo tốt nhất cho sự phát triển của đất nước và lợi ích của người dân, doanh nghiệp. Ủy ban cải cách và phát triển Trung Quốc hiện nay là một mô hình mà chúng ta có thể tham khảo.
Cải cách bộ máy, cải cách chính phủ là việc tự ghè đá vào chân mình, tự cắt bỏ lợi ích của bản thân - là chuyện không ai muốn. Việc đổi mới, sắp xếp lại bộ máy còn gặp nhiều khó khăn, song khó khăn đến mấy cũng phải làm và phải làm ngay. Để công cuộc đổi mới này thành công, theo tôi cần ít nhất ba yếu tố: thứ nhất là sự quyết tâm, đồng lòng và tinh thần hy sinh của tầng lớp lãnh đạo cao nhất; thứ hai là sự đồng thuận trong xã hội; và thứ ba là có cách tiếp cận khoa học, hợp lý, minh bạch làm phương pháp luận để đề ra phương án giải quyết tất cả nút thắt trong quá trình triển khai.
Thời điểm này, ba yếu tố đều đã xuất hiện, vì thế tôi tin rằng công cuộc đổi mới sẽ thành công, tạo điều kiện cho Việt Nam tiến vào kỷ nguyên mới
Trưởng thành từ gia đình tan vỡ
Theo lời Vinh, bố mẹ đường ai nấy đi khi anh mới học lớp 3. Bước sang tuổi 15, anh phải sống một mình khi mẹ tái hôn. Từ đó, anh dần tự cô lập bản thân và không còn chuyên tâm học hành.
Lúc đó, chỉ có hội họa mới đem đến cho anh niềm vui sống. Không chỉ bộc lộ năng khiếu vẽ từ khi lên 7, anh đã tự học và sử dụng thành thạo các công cụ Illustrator, Photoshop dù chỉ mới 10 tuổi. "Lúc bấy giờ, mỗi khi đến nhà riêng của bố, tôi thường mò mẫm công cụ Microsoft Paint trên máy tính rồi dần dần tự tìm tòi cách dùng những phần mềm khác. Việc thiết kế đã giúp tôi tìm ra đam mê của mình và phần nào vượt qua được cú sốc thời thơ ấu", anh nhớ lại.
Anh Trần Quang Vinh, người sáng lập công ty cung cấp phần mềm hỗ trợ người trầm cảm bằng trí tuệ nhân tạo
Tốt nghiệp THPT, thay vì học đại học, anh chọn thử sức với công việc thiết kế đồ họa ở nhiều công ty. Đến năm 23 tuổi, anh quyết định theo học ngành thiết kế tại Trường ĐH RMIT (TP.HCM) vì nghĩ mình nên có một bằng cấp. Song song đó, anh dành thời gian nghiên cứu cách xây dựng phần mềm trên điện thoại. Bằng sự nỗ lực của mình, 1 năm sau đó, ứng dụng mà anh thiết kế đã được đưa lên nền tảng App Store ở nhiều quốc gia.
Vinh lập gia đình năm 26 tuổi và 1 năm sau, anh được đề nghị vị trí trưởng phòng thiết kế cho một công ty ở San Francisco (Mỹ) với mức lương hậu hĩnh. Sau quá trình cân nhắc, anh quyết định nghỉ học và chọn con đường lập nghiệp ở xứ người. "Tôi nhận ra bản thân có thể đi xa hơn khi cọ xát với thực tiễn. Dù lúc ấy đã có kinh tế ổn định, tôi vẫn không bỏ lỡ cơ hội làm việc ở Mỹ vì muốn thực hiện hoài bão bấy lâu của mình", anh chia sẻ.
Trớ trêu thay, khi sang Mỹ, anh Vinh mới hay tin công ty đã tái cấu trúc nên không còn tuyển dụng vị trí nói trên. Anh cho biết: "Khi đó, tôi chỉ mang theo 8.000 USD, mức sống ở San Francisco lại quá đắt đỏ. Chẳng hạn, giá thuê một căn phòng ngủ đã lên đến 2.500 USD/tháng. Tuy nhiên, tôi dặn lòng phải cố gắng xoay xở và quyết tâm có được việc làm".
Nghĩ vậy, anh chọn cách ở ghép cùng người khác trong một căn phòng tạm bợ với mức giá 800 USD/tháng. Tuần đầu tiên ở San Francisco, anh ra sức liên lạc với đồng nghiệp, người quen để nhờ giúp đỡ và sau đó đã được kết nối với giám đốc của một người vừa quen. Sang tuần sau, anh tham gia buổi phỏng vấn kéo dài 8 tiếng đồng hồ và kinh qua nhiều vòng tuyển chọn gắt gao để giành lấy vị trí giám đốc thiết kế.
Thời gian đầu ở Mỹ, anh Vinh phải làm cho 4 công ty cùng lúc để gồng gánh gia đình
Một năm sau, anh làm thủ tục để đón vợ con sang Mỹ. Để gồng gánh gia đình, anh đã làm cho 4 công ty cùng lúc và mỗi ngày đều vùi mình trong phòng làm việc từ 7 giờ đến giữa khuya. "Quá khứ luôn nhắc nhở tôi phải thành công nên dù lao lực đến đâu tôi cũng phải cố gắng đến cùng để gia đình có được cuộc sống yên ấm", anh thổ lộ.
Giờ đây, anh đã sở hữu 3 căn nhà riêng ở San Francisco và Texas. Đặc biệt, từ khi đặt chân sang Mỹ, anh đã nhận được nhiều lời mời phỏng vấn từ các công ty lớn về công nghệ như Microsoft, Uber, Sony, Airbnb…
